Als je weleens in januari in de sportschool bent geweest, weet je dat het in die maand voelt alsof heel Nederland zich ineens aan goede voornemens wil gaan houden.
Het nieuwe jaar is een reden om plannen te maken en januari is de eerste maand dat iedereen vol goede moed aan de bak gaat. Maar er is een reden waarom de meeste goede voornemens sneuvelen.
Of het nou goede voornemens zijn voor het nieuwe jaar of halverwege het jaar: vele voornemens sneuvelen. Het ligt hierbij niet aan de goede wil of de voornemens zelf, het ligt aan de uitvoering.
Misschien heb je het zelf ervaren: je bent iets zat en je wil volle bak, met de beste intenties er iets aan gaan doen.
- Maanden niet gesport = ik ga 5x in de week naar de sportschool
- Drie keer per week fast-food = ik ga elke dag van de week voor mezelf koken
- Nooit tijd voor een boek = ik ga minimaal 1 boek per week lezen
- Geen geld = ik ga dit jaar 10.000 euro sparen
- etc etc
Vaak zwaaien we van het ene extreme naar het andere. Van “helemaal niet” naar “altijd”. Van “ongezond” naar “gezond”. Van “altijd blut” naar “ik ga #$@&$## rijk worden”!
En elke keer weer, zijn de goede voornemens al gedoemd te mislukken voordat we eraan begonnen zijn.
De reden voor het falen in onze goede voornemens is te verklaren door twee factoren:
- Onze huidige gewoontes en het gebrek aan kennis over hoe ons lichaam en onze geest omgaan met veranderingen
- De manier waarop we doelen zetten en deze uitvoeren
Huidige gewoontes
Om te beginnen met onze huidige gewoontes. Kijk even goed naar jezelf. Hoe je nu bent en omgaat met de dagelijkse uitdagingen, is een opsomming van kleine beslissingen die je de afgelopen jaren elke dag – vaak ongemerkt – hebt gemaakt.
Deze beslissingen en (in)acties hebben ervoor gezorgd dat je een specifiek “gewoonte-patroon” hebt gevormd.
Zoals een klein beekje er eeuwen over doet om stukjes rots weg te slijpen en de grote rivier te worden die je nu kent, hebben jouw (kleine) acties in de loop van de tijd jouw gewoontes geslepen.
Goede én slechte gewoontes.
Die gewoontes hebben tijd gekost. En daar begin je: door te beseffen dat jouw doelen niet gehaald zullen worden door “ineens” als een malle veranderingen in je leven te gaan aanbrengen.
Patsboem, ik ben een ander mens.
Nee, dit werkt niet zo. Ons lichaam en onze geest zijn fantastische tools, maar zullen er alles aan doen om grote veranderingen en de ermee gepaarde “pijn en moeite” te weerstaan.
Ze zullen willen kiezen voor de weg van de minste weerstand. Je lichaam en geest hebben er tijden over gedaan om te wennen aan hoe het nu gaat en zullen hevig verzet tonen om te veranderen.
Dagelijkse kleine veranderingen + geduld
Als het niet patsboem kan, hoe verander je jouw gewoontes dan wel? In vele boeken, waaronder “The Slight Edge“, wordt uitvoerig besproken en benadrukt dat het geheim van het veranderen van je gewoontes gaat doormiddel van:
Kleine, dagelijkse veranderingen X een lange periode = nieuwe gewoonte
Kleine veranderingen. Dagelijks. Simpel toch? In principe wel, maar toch weer niet. De reden dat het zo simpel lijkt, maar niet is, komt omdat wij mensen:
- vaak overschatten wat we in een korte periode kunnen behalen
- vaak te ongeduldig zijn om iets (kleins) lang vol te houden
Ga maar na: je hebt al tijden niet meer gesport. Je bent het zat en wilt fitter zijn.
Dus je besluit in het vervolg elke dag een half uur te gaan hardlopen. En door elke dag te gaan, denk je dat je binnen 6 maanden (nog lang zeg) een marathon zou kunnen lopen.
Het kan hierbij op twee manieren misgaan:
- Je realiseert je gaandeweg dat elke dag hardlopen echt niet te combineren is met de andere verplichtingen in je leven, en/of
- Er gebeurt iets, waardoor je moet stoppen (vb: je raakt geblesseerd, omdat je lichaam het niet aan kan)
Dit werkt niet stimulerend en je hebt hierbij ook geen rekening gehouden met alle valkuilen waar je lichaam en geest je dagelijks aan zullen herinneren.
Je hebt een leven, waarin deze nieuwe voornemens nog niet eerder in hebben gepast. Dus je zult ruimte moeten maken en er mogelijk ook andere dingen voor opzij moeten zetten.
Simpelweg plannen om iets te veranderen en dan maar blind te gaan uitvoeren, loopt helaas in de meeste gevallen op een teleurstelling uit.
Klein beginnen, experimenteren & mini-doelen!
Ok, dus grote veranderingen zijn niet de oplossing. En we hebben de neiging om kleine dagelijkse veranderingen alsnog te groot te maken, omdat we snel resultaat willen boeken.
De oplossing is te formuleren in drie delen:
1. Begin EXTREEM klein
Wil je elke dag hardlopen, begin dan met 1 keer per week en bouw dit langzaam uit. Met de nadruk op “langzaam”. Je lichaam moet wennen, je geest moet wennen. Hetzelfde geldt voor veranderingen als “dit jaar 20 boeken lezen” en “komende tijd 50% van je salaris sparen”.
Jouw dagelijkse routine moet de kans krijgen zich aan te passen. Laat jezelf niet verleiden door te denken dat je “er te makkelijk vanaf komt” door het extreem klein aan te pakken. Dat je het niet groots genoeg aanpakt.
Serieus, er is een reden waarom je dit nog nooit of weinig gedaan hebt. Sta jezelf toe om te ervaren wat het is om dit überhaupt vol te houden.
Zodra je een aantal weken – zonder over te slaan – je aan de afspraak hebt gehouden, kun je de frequentie verhogen.
2. Korte experimenten
Vaak, wanneer we iets willen doen of veranderen, weten we niet eens of we het wel echt leuk vinden of de goede manier hebben gevonden. Wil je fit worden? Misschien is hardlopen niet de juiste manier voor jou.
Wil je gezonder gaan leren koken? Koop dan niet eerst voor een vermogen aan pannen en ander kookgerei.
Test eerst dingen uit en geef jezelf minimaal een maand (liefst langer) om erachter te komen of het écht iets is wat je jaren vol zou willen houden. Dit doe ik persoonlijk met alles. Persoonlijk, financieel en professioneel.
Gewoon, dingen testen. Is het niets, dan heb je in het klein “gefaald” en kun je zonder teleurstelling (maar met veel nieuwe informatie) verder.
Door dingen in het klein te testen, train je jouw brein en lichaam om er okee mee te zijn als je iets toch niet ziet zitten. Je hebt falen en falen.
Ondernemers weten bijvoorbeeld dat de enige manier om te groeien, is om vaak te falen. En dat dit type falen de lessen oplevert waarmee ze succesvol worden.
Zie daarom het falen van een experiment als een les, niet als een reden om weer terug te vallen op jouw oude (veilige) gewoontes.
3. Mini-doelen
Als laatste zul je jouw grote doel moeten opbreken in mini-doelen. Geen mens is gemaakt om jarenlang het einddoel elke dag voor ogen te hebben. Hoe groter het doel, hoe minder tastbaar het wordt.
Wil je een miljoen euro hebben om vervroegd met pensioen te kunnen en je hebt op dit moment 100 euro op je bankrekening? Begin dan met het werken aan je eerste 1.000 euro. Dan 10.000 euro enzovoorts.
Dit klinkt echt als een open deur intrappen, maar ZOVEEL mensen doen dit niet en focussen zich op het grote doel, zonder deze op te delen in kleinere doelen.
Alles is op te delen in mini-doelen, ook als het niet met cijfers te maken heeft.
Leren koken bijvoorbeeld. In plaats van een heel 5-gangen-diner met Kerst te beloven aan je familie, begin met het maken van 1 gerecht en maak deze wel tien keer. Zodat je er goed in wordt. Ga dan verder met gerecht 2, dan 3, enzovoorts.
Voor je het weet kun je niet alleen diverse gerechten goed maken en heb je daarmee je doel bereikt (Kerstdiner van 5 gangen), maar je krijgt hierdoor ook ongemerkt veel meer feeling met koken.
Misschien raak je hierdoor onderweg wellicht geboeid door de voedingswaarden van het eten. En ga je gezonder koken voor jezelf (misschien ook een doel van je lijstje).
Breek het grote doel, wat het ook is, op in kleine doelen. En vier ze. Door het te benoemen, het op te schrijven, te vertellen, jezelf te trakteren.
Zodoende slaat je brein op dat deze gewoonte iets is waar een positief gevoel mee samenhangt. En daar wil het meer van.
Niet moeilijk om te doen, maar makkelijker om het niet te doen
Een van de quotes die me altijd is bijgebleven, is die uit het boek The Slight Edge (vrij vertaald):
“Veel dagelijkse dingen zijn niet moeilijk om te doen, maar het is makkelijker om ze NIET te doen”.
En dit is zó waar!
Het is niet moeilijk om een maaltijd voor jezelf te koken. Maar het is makkelijker om Thuisbezorgd te bestellen.
Het is niet moeilijk om je hardloopschoenen aan te trekken, maar het is makkelijker om op de bank te blijven liggen na een drukke dag.
Het is niet moeilijk om elke maand 50 euro te sparen, maar het is makkelijker om te denken dat het geen zoden aan de dijk zal zetten. En dus maar weer voor 50 euro sushi te bestellen ;-)
Conclusie
Dus, goede voornemens. Niets mis mee. Maar wees realistisch. Begin klein, ga voor experimenten waarbij het gaat om het veranderen van dagelijkse gewoontes, die je consequent kunt volhouden, op weg naar het eerste mini-doel.
Slow. Steady. Success!
