Toen ik net begon met werken leek mijn eerste salarisdag wel een beetje op Kerst. Ik had ineens inkomen en ik had er zelf voor gewerkt. En met dat eerste salaris kwamen ook de eerste aankopen.
Eindelijk kon ik mezelf op meer spullen trakteren en had ik een wat minder schuldgevoel over die duurdere avond stappen. Niets mis mee, want ik geloof nog steeds – tot op de dag van vandaag – dat je moet kunnen genieten van je verdiende centen.
In mijn ogen was het belangrijk om “een fijn leven te kunnen betalen” en ik denk dat velen er precies zo over denken.
Een paar jaar geleden kwam ik een video op Youtube tegen waarin de maker z'n kijkers uitdaagde tot een gedachte-experiment. Hierbij ging het niet per se om het kunnen betalen van een mooi leven (vakanties, spullen, etentjes etc), maar om het kopen van vrijheid. Waarbij vrijheid = tijd vrij van werk.
Zijn uitgangspunt was dat de verhouding tussen jouw inkomen en uitgaven bepaalt hoeveel dagen je moet werken om te kunnen leven.
En dus ook: hoeveel jaar moet je werken – zonder vakantiedagen in de berekening mee te nemen – om een of meerdere jaren niet te hoeven werken (vrij zijn).
Voor elk jaar werken, een jaar niet (hoeven) werken
Om dit principe uit te leggen, hieronder even een voorbeeld. In dit voorbeeld maak ik voor het gemak even gebruik van ronde, makkelijk te onthouden bedragen.
Stel dat je per jaar 40.000 euro netto verdient. En dat je jaarlijks 40.000 euro uitgeeft. Omgerekend betekent dat dus dat je niets overhoudt en dat je dus voor elke dag werk, nul dagen vrij kunt nemen.
Stel dat je per jaar 40.000 euro netto verdient en dat je 20.000 euro uitgeeft. Je houdt dus elk jaar 20.000 euro over. Elk jaar geef je de helft uit van wat er binnenkomt.
Hiermee kun je dus stellen dat je voor elk jaar werken, ook een jaar vrij kunt nemen. Immers, van een jaar werken kun je twee jaar je leven betalen: dat van het gewerkte jaar en dat van een extra jaar waarin je niet werkt.
Zou je de komende 10 jaar hetzelfde blijven verdienen en blijven uitgeven, dan zou je na elke 10 jaar werken dus ook 10 jaar vrij kunnen nemen.
Misschien daagt het je nog niet en wellicht is dit een te simpel voorbeeld (met opzet), maar besef je even wat dit betekent. In werkelijkheid zal – als het goed is – jouw inkomen elk jaar stijgen.
Als jij controle hebt over je uitgaven en ze in dit voorbeeld altijd 50% van jouw inkomsten blijven, dan kun je dus theoretisch na elk jaar gewerkt te hebben, een jaar vrij nemen.
Wat is jouw Savings Rate?
De verhouding tussen jouw jaarlijkse uitgaven en inkomsten noemen we voor het gemak even de “Savings Rate”. Of met andere woorden: hoeveel je spaart van jouw inkomen.
Verminder jouw jaarlijkse inkomen met de jaarlijkse uitgaven en deel dat weer door het inkomen:
(Inkomen – uitgaven) / Inkomen = Savings Rate
Jouw Savings Rate is het percentage dat je niet uitgeeft (hoeveel je dus spaart). Hoe hoger dit percentage, hoe beter (en hoe meer jaren vrij).
Het mag duidelijk zijn dat wanneer je alles uitgeeft dat er binnenkomt, je nooit vrij kunt nemen en dus altijd moet blijven werken.
Geef je daarentegen niets uit, dan hoef je ook niet te werken. Alles daartussenin bepaalt hoeveel jaar jij vrij kunt nemen voor het aantal jaren dat je werkt.
Spaar je slechts 10% van jouw netto inkomen, dan moet je 9 jaar werken om 1 jaar vrij te kunnen nemen. Spaar je 50% van jouw netto inkomen, dan kun je al na 1 jaar een jaar vrij nemen.
En spaar je 90% van jouw inkomen, dan kun je na 1 jaar al 9 jaar vrij nemen.
125 dagen werken voor een nieuwe iPhone
Toen ik de kracht van dit principe begon te bevatten, ging ik ook steeds beter begrijpen wat het effect van elke (onnodig dure) aankoop betekende voor mijn financiële onafhankelijkheid en hoeveel ik wel niet moest sparen om die aankopen te kunnen betalen.
Het Nibud geeft het advies aan Nederlanders om minimaal 10% te sparen van hun netto inkomen, dus dat gebruik ik even in het volgende voorbeeld.
Ok, stel dat je netto zo'n 12 euro per uur verdient (zo'n 2.000 euro netto per maand) en je spaart hier 10% van. Elk uur werken spaar je dus 1,20 euro. Je wilt de nieuwste iPhone van 1.200 euro kopen, terwijl jouw oude iPhone nog prima werkt.
Om die iPhone van 1.200 euro te kunnen betalen, moet je omgerekend (1.200 euro aankoopprijs / 1,20 euro per uur) zo'n 1.000 uur werken. Duizend uur werken om van je gespaarde geld een iPhone te kunnen kopen. Dat is gemiddeld genomen 125 werkdagen.
Met andere woorden: die nieuwe iPhone kost je dan dus 125 dagen vrijheid. En vervang je jouw iPhone elke 2 jaar, dan kost alleen al die aankoop jou elk jaar (125 dagen / 2) meer dan 60 werkdagen.
Je werkt in feite dus 12 weken (12 x 5 werkdagen) per jaar om de nieuwste iPhone te kunnen bezitten. Bij mij schiet dan meteen door mijn hoofd: “heb ik die iPhone echt nodig en ben ik bereid om hier 125 dagen voor te werken / 125 dagen vrijheid voor in te leveren?
Misschien is dit een extreem voorbeeld. Misschien spaar je meer dan 10% van je salaris, verdien je meer dan 12 euro netto per uur of misschien bespaar je op de aankoopprijs omdat je jouw oude iPhone nog goed kunt verkopen.
Maar als je op zoek bent naar financiële vrijheid, dan openen dit soort “gedachte-experimenten” ongetwijfeld jouw ogen.
Conclusie
Vandaag de dag is het helaas de realiteit dat veel mensen meer schulden dan bezittingen hebben. Ze geven meer uit dan ze binnenkrijgen en dus werken zij zich elk jaar dieper in het rood.
Het principe van “X jaren werken, X jaren vrij nemen” krijgt hierdoor ook een heel andere betekenis. Verdien je 40.000 euro en geef je meer dan 40.000 euro uit per jaar, dan moet je elk jaar zelfs MEER dagen werken en kun je eigenlijk nooit vrij nemen.
Dit is natuurlijk geen gezonde situatie en is wat mij betreft de belichaming van de “Rat Race”. Voor altijd blijven werken om te kunnen blijven betalen voor het leven.
Geef dit concept eens een kans om tot je door te dringen en ga bij jezelf na waar je voor werkt. We zijn zo geconditioneerd om vast te blijven houden aan de rat race, dat dit soort principes van nature heel vreemd aanvoelen. Give it a go!.
