Ik schreef al eerder over mijn zorgen met betrekking tot de introductie van de Central Bank Digital Currencies(CBDC’s). Maar ik wil nog een stapje verder gaan.
Om een beeld te krijgen van onze toekomst, hoeven we niet veel denkwerk te verrichten of fictie-boeken te lezen. We kunnen simpelweg kijken naar een land als China.
In China heeft de overheid verregaande controle over het reilen en zeilen van het volk. Bekende platformen als Facebook en Twitter worden geweerd en je moet als Chinees via een omweg (VPN) het internet rond surfen om veel van dit soort platformen te kunnen gebruiken. En zelfs dan wordt het je moeilijk gemaakt. De Chinese firewallsblokkeren alles wat de overheid als bedreigend ervaart. Volledige vrijheid op het internet is er dus niet. De Staat bepaalt.
Social Credit System
Maar ook hebben ze in China al een tijdje een zogeheten social credit system. Chinezen krijgen een score op basis van hun (financiële) gedrag, wat weer bepaalt in hoeverre ze (financiële) ruimte krijgen om bijvoorbeeld te kunnen lenen of studeren en werken.
Dat klinkt misschien onschuldig, maar honderden miljoenen Chinezen lopen inmiddels met een “score” op zak die aangeeft of ze kredietwaardig en goede burgers zijn of niet.
Krijg je veel parkeerboetes, dan is dat nadelig voor je score. Hetzelfde geldt voor het te laat betalen van je huur of hypotheek. Zelfs wanneer je sigaretten of drank koopt in de avondwinkel, wordt dit kennelijk gekoppeld aan je profiel.
Bekijk dit filmpje hieronder even aandachtig, want het geeft je een beeld van wat er allemaal komt kijken bij een Social Credit System.
→ Directe link naar de video op Youtube
Dit systeem is een eerste stap naar het sturen van gedrag van een volk. Immers, wie gehoorzaam is en braaf de regels volgt, heeft weinig te vrezen en krijgt zelfs voordelen.
En wie soms de grenzen van de regels opzoekt en overschrijdt, ondervindt hier de nadelen van in de persoonlijke score en extra kosten voor dagelijkse producten en diensten. Ook al gaat het hier lang niet altijd om criminele activiteiten, maar vaak juist om “onwenselijk” gedrag. En er is dus iemand die voor hen bepaalt wat onwenselijk is, binnen het kader van een social credit system.
Dat China geografisch ver bij ons vandaan ligt, wil niet zeggen dat het een “ver van je bed show” is. Het gaat hier ook komen, daar ben ik aardig zeker van. Of zoals “Bill” in de serie Billions vaak zegt:
“If you ask me if I’m sure, I can tell you this: I’m not UNSURE”
QR codes in ons dagelijks leven
Een overgrote meerderheid van de Nederlandse bevolking loopt vandaag de dag met een QR code rond. Om mee te mogen doen aan het sociale leven in Nederland. Dat lijkt nu al normaal en vanzelfsprekend voor velen, maar dat is het niet.
Had dit drie jaar geleden geopperd en weinig mensen hadden hier trek in gehad. We hadden het afgedaan als maatregelen die alleen in landen als China of Noord-Korea voorkomen. Maar daar was ineens de dreiging van een virus en voilà: we downloaden het graag.
Ik denk dat dit de eerste stap zou kunnen zijn naar een dergelijk systeem. Misschien niet precies zoals in China, maar het zal er hoogstwaarschijnlijk op gaan lijken.
En waarom denk ik dit?
Omdat het er alle schijn van heeft dat onze identiteit en gedrag straks gekoppeld gaan worden aan allerlei centrale systemen (zoals in China het geval is). Digitaal, want het is gemakkelijk en snel. Het is de toekomst.
Europese Digitale Identiteit
De Europese Commissie heeft al jaren geleden in een voorstel geschreven dat we naar een “Europees Digitale Identiteit” moeten. Een digitaal paspoort voor alle inwoners van de EU.
Dit digitale paspoort is niet zozeer alleen een digitale weergave van het vertrouwde papieren paspoort dat we nu hebben. Het zal waarschijnlijk veel meer in zich hebben:
Gezondheidsgegevens
Het idee is dat elk ziekenhuis binnen de EU bij jouw patiënten-data moet kunnen, om je zo van de beste gezondheidsdienst te kunnen voorzien. En ook bepaalt op dit moment al jouw corona-status of je mag reizen of naar de horeca mag. En wie weet, bepaalt het straks ook nog of je mag werken of niet. Allemaal niet langer ondenkbaar, op dit moment.
Persoonlijke documenten
Hieronder vallen o.a. paspoort, rijbewijs, geboortecertificaat, trouwaktes, kentekenbewijs, verzekeringen etc. Het is gemakkelijk om alles op je telefoon te hebben, zodat je nooit meer een papieren versie kunt vergeten. Dit gaat straks in de vorm van een Europese Digitale Identiteit voor alle burgers en bedrijven.
Bezittingen
Er ligt een voorstel op tafel, van de Europese Commissie zelf, om alle bezittingen te registreren en op te slaan in een database. Van sieraden, gouden munten, crypto, beleggingen, huizen, oldtimers, kunst en alles wat maar waarde kan hebben. Zodoende zijn al jouw bezittingen straks gekoppeld aan jouw digitale identiteit.
CO2 budget
Ook is er een voorstel om binnen niet al te lange tijd – in het kader van de “klimaatcrisis” – iedereen te verplichten om zijn eigen CO2 voetafdruk te registreren en te gaan compenseren. Denk aan duurdere tickets als je voor de vijfde keer dit jaar wilt vliegen. Want dit is slecht voor het milieu.
Internet gebruik
Geloof het of niet, maar ook dit ligt al op tafel. We zullen straks mogelijk met een digitale ID gaan inloggen op websites. Zoals je nu de Facebook login kent, waardoor FB veel van jouw surfgedrag weet. En dat wil de Europese Commissie ook.
Een berg aan data over ons gedrag op internet, die ze niet ongemoeid willen laten. En met een “single sign-on”identiteit, denk bijvoorbeeld aan je DigiD, kunnen ze mensen toegang verlenen en ontzeggen (en daar gaat het mij om) tot delen van het internet.
Stel je eens voor dat je het niet eens bent met zaken en je hier negatief over uitlaat op bijvoorbeeld Twitter of Youtube. Op dit moment worden al veel accounts van influencers (met groot bereik) verwijderd of op non-actief gesteld als ze een mening delen die niet in lijn is met “de regels” van het platform. Vrijheid van meningsuiting, maar dan wel “tot aan de deur”.
Het is er dus al, maar nog niet (verregaand) gekoppeld aan andere digitale systemen voor alle gebruikers van het internet.
Het klinkt misschien vergezocht, maar het afdoen als onzin is voor mij toch wel aan de late kant. Voorbeelden te over, voor wie zich er een beetje in wil verdiepen (maar, blijf ook vooral kritisch, want er zijn heel wat spookverhalen).
Alle systemen aan elkaar koppelen
Op zichzelf zou je deze afzonderlijke systemen misschien niet eens hoeven of kunnen zien als een probleem. Maar ik zie voornamelijk in de koppeling van deze systemen, mogelijk grote problemen ontstaan.
Ten eerste omdat het koppelen van al deze systemen een digitale afdruk geeft van wie ik ben, waar ik ben, wat ik heb en wat ik doe. En omdat we straks voornamelijk alles digitaal doen, ben ik overal te volgen. En als je nu denkt “ik heb toch niets te verbergen”…
… dat zeiden we ook over Facebook, voordat ze het wat minder nauw namen met onze data en privacy (en het groot in de media kwam). En ineens stonden miljoenen mensen op hun achterste poten. Kennelijk zien we er niet veel risico in, totdat het ons persoonlijk gaat schaden of op enige wijze gaat beperken in ons doen en laten.
En als je denkt: “ze volgen je toch al”… Dat kan zijn, maar niet alles is op dit moment aan elkaar gekoppeld. En nog belangrijker: wij stemmen op dit moment daar niet vrijwillig mee in. Maar dat zou zomaar eens kunnen veranderen, de komende tijd.
“Uit noodzaak geboren, als gemak geaccepteerd”
In delen van China zijn ze al zover. Met name in de steden die de technologie hebben uitgerold om dit systeem als een “closed-loop-system” te kunnen gebruiken: alles is met elkaar verbonden.
Iemand die door een rood licht de straat oversteekt:
- wordt direct herkend (camera’s met gezichtsherkenning)
- krijgt een notificatie op z’n telefoon (telefoonnummer is gekoppeld aan je gezicht / identiteit)
- de boete wordt binnen minuten van je rekening geschreven (bankgegevens zijn gekoppeld aan het systeem)
- zorgt voor een aftrek van punten in de persoonlijke social credit score (ook gekoppeld natuurlijk)
En deze persoon kan vanaf dan niet anders doen, dan de komende tijd zich extreem aan de regels te houden en zich in te zetten voor de maatschappij om die strafpunten terug te verdienen – en zo de score weer te verbeteren.
En wat blijkt: na vele jaren dit beleid te voeren, heeft de overheid het in die steden voor elkaar dat mensen het “logisch” vinden dat overtreders worden gestraft en brave burgers voordelen krijgen. Klinkt een dergelijke tweedeling van het volk je bekend in de oren?
En ook al kan het prima zijn dat die overtreding niets anders was dan het kopen van tien kratten bier voor een feestje op de 10e verdieping. Het punt is dat dit gedrag als mogelijk onwenselijk kan worden aangemerkt en dat kan al genoeg zijn om er als burger hinder van te ondervinden in de toekomst (en ook diens kinderen).
Dat is balanceren op een heel dun lijntje tussen vrijheid en controle. Tussen wenselijk en onwenselijk. Tussen onschuldig en schuldig. Moeten we dat gewoon maar willen en klakkeloos accepteren dan?
Een goudmijn voor hackers
En ok, misschien doet de overheid wat goed voor ons is en zit er helemaal geen sinistere bedoeling achter. Dan nog.
Ja, dan nog!
Het koppelen van al deze systemen en het verzamelen van onze data vormt een goudmijn voor hackers. Omdat alles straks gekoppeld zal zijn, kan een hacker in een klap toegang krijgen tot alles wat wij doen. Het gehele pakket.
En mocht je denken dat er beveiligingsmaatregelen worden genomen om dit te voorkomen? Kom op, we weten allemaal:
“Wat gehackt kan worden, gaat gehackt worden”.
Misschien hebben we het in Nederland goed voor elkaar en hebben hackers hier minder kans.
Maar zodra de systemen in heel Europa gekoppeld zijn, hoeft een hacker slechts een kwetsbaar systeem in een van de vele landen binnen de EU op te zoeken (een klein ziekenhuis bijvoorbeeld of de database van een kleine gemeente met een beperkt IT-budget) en hiermee alsnog toegang verkrijgen tot alle data van Nederlanders.
Alles is immers gekoppeld en gebaseerd op systemen die door mensen bedacht zijn. En het zou de eerste keer niet zijn dat er via een grote hack informatie op straat komt te liggen, toch? Maar dit keer zal het dan mogelijk niet gaan om je e-mail adres en favoriete tv-shows die je op Facebook gedeeld hebt.
Maar om het COMPLETE pakket: betaalgegevens, medische geschiedenis, politieke voorkeur, reizen, bezittingen, trouwaktes, rijbewijs, paspoort, de school van je kids, BSN etc etc. Nogmaals: moeten we dit zomaar willen en accepteren?
Wat kun je ertegen doen?
Ik maak me zorgen. Misschien onterecht. Misschien niet.
En dus kijk ik naar wat ik zelf kan doen om me hier niet aan bloot te hoeven stellen. Maar dat is lastiger dan je denkt.Want ook ik gebruik een smartphone. Ook ik heb een DigiD, een digitaal patiënten-dossier, een digitale bankrekening etc etc.
Sommige mensen zullen zeggen dat Bitcoin een manier is om uit het systeem te stappen. Ja en nee. Want ook al staat het deels buiten de huidige financiële systemen, hoe lang duurt het denk je voordat overheden en andere belanghebbende partijen in dat geval ervoor zorgen dat Bitcoin nergens meer geaccepteerd wordt? Hoe ga je dan jouw huur, belasting of hypotheek betalen? Of boodschappen doen voor je familie?
En huizen dan? Die zijn niet digitaal. Nee, maar alle zaken er omheen worden dan wel weer digitaal geregeld. Eigendom, belastingen, energie, hypotheekbetalingen, CO2 compensatie voor je huis en ga zo maar door.
En in een hutje gaan wonen, “off the grid” en je eigen groente telen? Dan nóg woon je op een stuk land, betaal je belasting, identificeer je je met een digitale ID, ga je naar de dokter en zul je gewoon dingen moeten kopen met een digitale wallet of bankrekening.
Bewust worden van wat er speelt
Mijn bedoeling is niet om mensen bang te maken of om heel dramatisch over te komen. Mijn doel is altijd om mensen bewust te maken van wat er speelt en wat er mogelijk voor ons aan staat te komen.
Feit wil, dat er wel degelijk plannen zijn voor dergelijke systemen, zoals je via bovenstaande links zelf kunt checken. En dat we de komende jaren eerder meer digitaal zullen gaan dan minder.
Knoop de losse feiten en berichten maar eens aan elkaar en je krijgt al snel een idee van waar dit over een paar jaar heen kan gaan.
Voor velen geen enkel probleem. Voor sommigen praktisch of principieel juist weer wel. Niet iedereen is hetzelfde.
Er gebeuren overigens genoeg dingen waar je het niet eens mee hoeft te zijn, ook zonder dat je iets te verbergen hebt.
Bekijk het filmpje nog maar eens en laat het op je inwerken.
“Je kunt er toch niets aan veranderen”
Ik ga hier niet aan ontkomen. Daar ben ik heel realistisch in.
Maar ik sta er ook niet om te springen, om zomaar alles te accepteren wat mijn kant op komt. Daar ben ik misschien iets te kritisch (en nieuwsgierig) voor.
“Joh, geef je er gewoon aan over, je kunt er toch niets aan doen” is voor mij een opmerking waar mijn haren van overeind gaan staan. Misschien krabben veel Chinezen zich nu ook wel even achter de oren. Wie zal het zeggen.
Ik zal niet de eerste zijn die “voor het gemak” mijn identiteit compleet ga overgeven aan nieuwe centrale systemen die in de nabije toekomst uitgerold gaan worden. Ik wil toch wat voorzichtiger zijn met initiatieven die de komende tijd van de band rollen. De kat uit de boom kijken en gaandeweg bepalen hoe ik erin wil staan en mee wil doen.
Veranderingen zijn ongemakkelijk
Veranderingen roepen altijd een gevoel van ongemak op. Niemand verandert graag uit zichzelf en de automobiel was ook maar eng in de tijd van paard-en-wagen. E-mail was voor nerds en de rest had toch gewoon briefpapier en de fax. En wie wilde er nou de hele dag bereikbaar zijn via een mobiele telefoon, terwijl er een prima antwoordapparaat thuis stond? Dus deels zal het daarmee te maken hebben.
Change is uncomfortable for your comfort-zone
En misschien leven we in een tijd, waarin het lijkt alsof er alsmaar dreigingen zijn: een virus, lockdowns, een crisis, cyber-aanvallen etc. Dus misschien ben ik daarom zo alert. Ook mogelijk.
Blijf gewoon kritisch en nieuwsgierig
Waar het mij verder vooral om gaat is niet om iets als waar of onwaar te bestempelen. Ik denk meestal niet zo binair en heeft ook weinig zin. Er is zoveel ruis in de media, dat ik mezelf echt geen plezier doe om iets 100% te vertrouwen of 100% te wantrouwen.
Voor mij is een scenario gewoonweg waarschijnlijk of onwaarschijnlijk en wordt met de tijd waarschijnlijker of onwaarschijnlijker.
Maar, wat ik ook geloof en hoe ik er ook over denk of naar kijk: iets voelt hier niet goed aan.
Teveel zaken en grote initiatieven lopen nu synchroon en de berichten staan inmiddels gewoon op de openbare websites van de beleidsmakers. Ook hoor ik hier nog maar weinig mensen over. Het is immers geen spannende roman, maar droge tekst waar je echt even op moet kauwen. Daar hebben we toch ook allemaal geen tijd voor. Of wel?
Oh, de woorden van meneer Klaus Schwab (The Great Reset – World Economic Forum) zijn overigens ook niet heel bemoedigend: “In 2030, you’ll own nothing and you’ll be happy”.
Whatever that means….
