De AEX zakte vanmorgen door het laagste niveau van bijna een jaar. Inmiddels staat de index -16% lager dan het hoogste punt, dat het in november 2021 aantikte. En dus zie ik heel wat hernieuwde spanning op Twitter en andere media verschijnen.
De oorlog in Oekraïne zorgt voor een aanzienlijke onzekerheid en velen komen inmiddels tot de conclusie dat dit wel eens langer kan gaan duren en pijnlijker kan worden voor de wereld, dan gedacht.
Na de daling die al eerder werd ingezet, sprongen de markten omhoog en leefden de koersen op. En ook het sentiment. Ook ik vroeg me af hoe het mogelijk was dat een daadwerkelijke oorlog niet voor meer rode cijfers op de beurs leidde.
Maar de markt doet z’n ding en ik denk dat dit nog wel eens meer pijn kan gaan doen, dan we nu voor mogelijk houden.
En niet alleen op de aandelenbeurzen, maar ook voor onze persoonlijke beurs.
Want we weten inmiddels al maanden dat de gasprijzen in Nederland stijgen. Ook de elektriciteit wordt duurder, want veel van die elektra wordt opgewekt met behulp van gas. En kolen. En ja, die prijs is ook enorm gestegen.
Groene vormen van energie zijn lang niet toereikend om ons van de nodige energie te voorzien. Veel mensen kijken nu al tegen een energierekening aan die vele malen hoger uit zal vallen dan vorig jaar.
En dat niet alleen. Ook olie is heel hard in prijs gestegen en dat merken we nu al aan de pomp. Inmiddels is de adviesprijs voor een liter Euro 95 opgelopen tot net boven de €2,30. De consumentenbond noemt het de grootste stijging van benzineprijzen ooit.
Alles wordt duurder
Nu is het natuurlijk makkelijk om aan te nemen dat je met de zomer in aantocht, plus even gewoonweg wat minder de auto pakken, je toch wat geld kunt besparen en het dus wel mee zal vallen.
Maar ik denk dat het op alle fronten duurder gaat worden. De hoge olieprijs kan namelijk voor heel wat prijsstijgingen in HEEL veel producten gaan zorgen. Alles dat wij in de winkels hebben liggen, moet namelijk vervoerd worden. En daar is benzine voor nodig. Transport (over water, wegen en door de lucht) gaat dus duurder worden en dat moet doorberekend worden in de prijs die de consument gaat betalen.
Olie wordt tevens in heel veel producten verwerkt, zoals bijvoorbeeld plastic. Denk aan plastic gebruiksartikelen (flessen, verpakkingen, speelgoed etc). Maar ook wordt in de industrie veel olie en gas verbruikt om eindproducten te vervaardigen.
De tuinbouw gaat hier ook last van krijgen (en heeft dit al). Die gebruiken immers ook veel gas en elektra voor bijvoorbeeld de kassen, waar veel groente en fruit geteeld wordt. En ook zal de export hieronder gaan lijden.
Sancties Rusland
En nu de sancties tegen Rusland serieuze vormen beginnen aan te nemen, kan het zomaar zijn dat dit de komende tijd voor veel tekorten aan grondstoffen gaat zorgen. En daarmee nog meer prijsstijgingen.
Rusland is de “graanschuur van de wereld” en Oekraïne is de “graanschuur van Europa”. Je hoeft geen Einstein te zijn om te zien dat dit problemen gaat opleveren, bij aanhoudende spanningen en sancties.
China
En dan hebben we het nog niet eens over China. China is inmiddels de fabriek van de wereld, waar de meeste grote bedrijven hun goedkope producten laten vervaardigen. En China is vrienden met Rusland. En ja, China heeft aangekondigd dat ze Taiwan willen inlijven. Althans, ze vinden al dat Taiwan bij China hoort en geen soevereine staat is.
Afgelopen week heeft Amerika een delegatie naar Taiwan gestuurd, waarop China fel heeft gereageerd. Met de woorden, vrij vertaald, “dit gaat consequenties hebben”.
Ik zeg niet dat het gebeuren zal, want ik ben ook maar een blogger. Maar wat nou als:
- De oorlog in Oekraïne heftiger wordt en/of langer duurt dan we allemaal denken?
- Amerika zich gaat bemoeien met Taiwan en een serieus conflict gaat krijgen met China?
Dan heeft het Westen ineens op twee fronten een groot probleem. En ja, dat is misschien allemaal een “ver van je bed show”. Maar toch ook weer niet. Want al deze ontwikkelingen kunnen serieuze gevolgen hebben:
- Nog meer prijsstijgingen, door inflatie
- Tekorten aan grondstoffen en problemen met productie (door conflicten en sancties)
- Dalende beurskoersen, door onzekerheid onder beleggers
Dat kan wel eens erger gaan worden, voordat het beter wordt. En we komen al uit een wereldwijd uitdagende situatie, de afgelopen twee jaar.
Nogmaals, ik zeg niet dat het gaat gebeuren. Maar de kans wordt wel, naar mijn mening, steeds groter dat het gaat gebeuren. En dus ook dat we hierop voorbereid moeten zijn.
Hoe ik mij voorbereid
Ik denk dat niemand aan de pijn gaat ontkomen. Sorry, maar dat is echt mijn mening, hoe deprimerend het ook klinkt. Ik zal rekening moeten houden met verdere prijsstijgingen, tekorten in de winkel, dalende koersen op de beurs en spanning op het wereldtoneel.
Maar ook al weet ik dat ik niet aan veel problemen zal ontkomen, ik ben wel van mening dat ik financieel in een goede positie ben om niet de volledige klap te hoeven incasseren.
Daarom heb ik goud, zilver, bitcoin en een groot gedeelte van mijn vermogen in cash. Goud en zilver om mijzelf te beschermen tegen super-inflatie. Bitcoin als speculatief alternatief buiten het systeem (al valt hierover te twisten). En cash om het even te kunnen uitzingen thuis.
Ja, ik heb ook aandelen, maar ik geloof niet dat die veel bescherming gaan bieden in een onzekere periode.
Hoe dan ook: ik ga het voelen, op welke (en misschien wel ELKE) manier dan ook.
