Het is weer zover: in diverse media en op kanalen als Twitter is het sentiment enorm negatief. De stemming is meestal gerelateerd aan wat er in het nieuws te vinden is, gekoppeld aan de koersontwikkelingen op de markten. Het een versterkt het ander.
Veel aandelen staan al maanden op tientallen procenten verlies en wederom schreeuwen de permabears dat de markten nogmaals -50% koersdalingen in het vooruitzicht hebben. Dat we dit jaar een herhaling zullen gaan zien van 2000-2002.
Permabears
Dat kan zijn, want alles is mogelijk. Maar het lijkt af en toe wel alsof de permabears hun geluk niet op kunnen, bij negatief sentiment.
Permabear = An investor who consistently acts in the expectation that the value of stocks and shares will fall regardless of market conditions.
Of zoals wij in Nederland ook wel eens zeggen: een kapotte klok toont ook tweemaal per dag de goede tijd. Roep je maar vaak genoeg dat iets gaat gebeuren, dan zal het uiteindelijk ook gebeuren.
Maar wellicht niet door het goede inzicht, maar doordat de kans op een correcte voorspelling nou eenmaal groter wordt, hoe langer je die voorspelling verkondigt.
Perspectief
Om voor mijzelf het perspectief te houden, kijk ik altijd even naar de geschiedenis. Ik heb diverse periodes in mijn dagboek gemarkeerd, waarin het sentiment op de markt zeer negatief was. En ik toets dan achteraf hoe erg het werkelijk was en of de doemdenkers gelijk hadden.
Al sinds 2014 roepen de permabears dat het niet langer houdbaar is op de markt. Dat we de grootste crash van onze tijd gaan meemaken. In de categorie van The Great Depression van de jaren 30. Of de Dot-com-Crash van 2000.
En had je geluisterd en jouw geld aan de zijlijn gehouden uit angst, dan was je gigantische winsten misgelopen. Veel markten en beleggingen zijn in de tussentijd (meer dan) verdubbeld.
Negatieve versus positieve jaren
Ik heb eens even gekeken hoe de negatieve jaren zich verhouden tot de positieve jaren in de markt.
Kijk allereerst eens even naar de S&P500 index in Amerika, sinds het jaar 1926. Ja, daar is HEEL wat historische data over.
Sinds 1926 heeft de S&P500 in totaal 25 jaren gekend waarin de markt een verlies optekende. Je kunt duidelijk in de grafiek zien dat de negatieve jaren in de minderheid zijn.
Dus je kunt concluderen dat het schreeuwen om een crash in de meeste jaren ongegrond is. Immers, zo’n 70 jaren waren positief.
Dus:
25 jaar negatief
70 jaar positief
Ook bij de NASDAQ, die nog maar sinds midden jaren 80 bestaat, is het jaarlijkse rendement overwegend positief.
Slechts 6 jaren waren negatief voor de NASDAQ sinds 1986. En ja, die waren dieprood. Tussen 2000 en 2002 kregen beleggers jaarlijks meer dan -30% verlies om de oren.
In 2008 zag de NASDAQ z’n grootste verlies op de borden: maar liefst -42%!! Maar in 2009 herstelde de markt zich weer met meer dan +53%. En pas in 2018 was het volgende verliesgevende jaar.
Tien jaar later dus!
Ik snap wel dat mensen na 2008 bang waren om nog te beleggen. Die klap kom je psychologisch moeilijk te boven.
Bij paniek kun je kiezen tussen vechten, vluchten en bevriezen. Vluchten en bevriezen zijn de twee overheersende handelingen voor veel beleggers, tijdens of na een crash.
Maar daar liggen nu juist het probleem EN de oplossing: stop met het luisteren naar al die doemdenkers en blijf beleggen.
Ja, je kijkt wat jaren tegen verlies aan. En ja, het doet pijn. Maar wat wil je dan? Je zorgen maken over dingen waar je geen controle over hebt, is niet alleen heel schadelijk, maar ook zeer onnodig. Helemaal wanneer je de grafieken zoals hierboven op je netvlies hebt staan.
Kijk naar de grafieken en zeg me dan dat dit een reden is om vanuit angst een tiental jaren al je geld aan de zijlijn te hebben en niet (meer) te durven beleggen.
Markten herstellen langzaam na een hevige crash
Nu zeggen sceptici terecht dat de markten een lange tijd nodig hebben om van een hevige crash te herstellen.
Zo deed de S&P 500 er na de crash van 1929 maar liefst 25 jaar over om weer terug te zijn op het niveau van voor de crash. Ok, andere tijden, ander soort wereld.
Maar ook na de crash van 2000, duurde het lang: zo’n 7 jaar. En dat viel gelijk samen met de volgende crash, waarna de markt weer een stevige klap kreeg. En ook al duurde de crash van 2008 slechts een jaar, toch duurde het nog tot 2013 voordat de index weer op het niveau van voor de crash stond.
Dus ook hier zou je kunnen zeggen dat het van 2000 tot 2013 duurde, voordat de index eindelijk weer positief stond.
Dat is een HELE LANGE zit in de wachtkamer, om weer positief te staan. Maar ze vergeten hierbij, wat mij betreft, een heel belangrijk aspect.
Ja, het duurt jaren om te herstellen van een crash. Maar dat is voornamelijk het geval wanneer een belegger stopt met beleggen en wacht tot de markt weer hersteld is.
Blijf je immers investeren, ook na de crash, dan beleg je ook tegen lagere koersen. En daarmee heb je gaandeweg niet alleen een lagere gemiddelde prijs per belegging, ook zul je hiermee sneller weer op winst staan dan de index zelf.
Probleem: het duurt jaren voordat de markt hersteld is van een crash
Oplossing: blijf beleggen, ook na een crash
Waarom niet iedereen dit doet? Emoties. We doen vaak precies het tegenovergestelde van wat goed voor ons (en onze beleggingen) is.
Spanningen in de markt
Nu wil ik niet zeggen dat er op het moment niets aan de hand is. In tegendeel: er is heel wat aan de hand, wat me zorgen baart. Maar ik moet het qua markten en economische vooruitzichten wel een beetje in perspectief kunnen zien.
Er zijn jaren geweest waarin het een tijdje heel pijnlijk was om beleggingen in waarde te zien dalen.
Met name de periode in de jaren 30 en de eerste jaren na de eeuwwisseling. Tussen 2000 en 2003 was het geen feest. Meerdere jaren stonden de markten op een dik verlies en er leek op dat moment geen eind aan te komen.
Maar er kwam een eind aan. Dat is het punt. Alles beweegt in cycli. Zoals de seizoenen in het jaar. De winter houdt eens op. De zomer komt eens weer terug. In hoeverre het een zeer koude en lange winter of een zeer warme en korte zomer zal zijn, dat valt moeilijk te voorspellen. Zeker als je dit toepast op de markten.
En we kunnen zomaar eens aan de vooravond staan van een jarenlange, pijnlijke daling van de markten.
Doet het er echt toe?
Maar doet dit er echt toe? Moet zo’n doemscenario bepalen dat ik niet durf te beleggen? Ik denk het niet.
Na regen komt zonneschijn. Niets is onmogelijk, maar het lijkt me stug dat ik (na een crash) in mijn leven geen positieve jaren meer ga zien in de markten. Die waarschijnlijkheid is te verwaarlozen, wat mij betreft.
En gezien de historische trend, kan ik alleen maar concluderen dat het luisteren naar doemdenkers in de meeste jaren niet de beste optie is.
Ook al zul je in sommige jaren je mond pijnlijk gaan branden, in de meeste jaren wordt de soep nooit zo heet gegeten als zij wordt opgediend.
