Het mag gesteld worden dat we in een unieke tijd leven. De inflatie blijft maar toenemen en ook lijkt er geen eind te komen aan de koersstijgingen op de beurs. De vraag is dan ook wat er dit jaar op de markten gaat gebeuren.
Die vraag is moeilijk te beantwoorden, juist omdat we in een heel unieke tijd leven. We zitten wereldwijd met lockdowns, maatregelen, hoge inflatie, lage rentes en een toenemende onzekerheid onder de bevolking.
Omdat markten normaal gesproken een weerspiegeling zijn van het sentiment, zou je zeggen dat al die onzekerheid een beperkend effect zou hebben op koersen. Maar dat is allang niet meer zo.
Melt Up
In de laatste fase van een markt-cyclus bestaat (historisch gezien) de kans dat we een zogeheten melt up fase gaan krijgen of zelfs al in zitten.
“Een melt-up is een aanhoudende en vaak onverwachte verbetering van de beleggingsprestaties van een activa of activaklasse. Deze wordt voor een groot deel gedreven door een toestroom van beleggers die de alsmaar toenemende winsten niet willen missen. Dit “fear of missing out” fenomeen staat haaks op de fundamentele verbeteringen in de economie.
Winsten die in een melt-up ontstaan, worden beschouwd als onbetrouwbare indicaties van de richting die de markt uiteindelijk opgaat. Melt-ups gaan vaak vooraf aan meltdowns.”
Je zou het een laatste stuiptrekking kunnen noemen. Een heel winstgevende stuiptrekking die historisch gezien vaak enorme kansen biedt. Maar, wel met enorme risico’s.
Want wanneer de muziek stopt, terwijl iedereen nog met een glas champagne staat te dansen, is er lang niet voor iedereen een stoel om op te zitten.
En dan is het rennen naar de uitgang, of accepteren dat je al je winsten weer ziet verdampen in de opvolgende markt-crash.
Twee scenario’s voor 2022
Wat mij betreft zijn er twee scenario’s mogelijk voor dit jaar.
Allereerst is het mogelijk dat de Centrale Banken de inflatie zullen willen temmen. Dit kunnen ze grotendeels beteugelen door de rente te verhogen. Een hogere rente betekent dat lenen duurder wordt en er zo minder nieuw geld naar de economie en kapitaalmarkten vloeit.
Zodoende zullen de uitgaven dalen en gaan mensen meer geld veilig stellen. Het tijdperk van goedkoop geld is hiermee (tijdelijk) voorbij. De Federal Reserve heeft al aangekondigd te willen starten met rente-verhogingen en ook gaat het taperen:
Wanneer de Centrale Banken het hebben over ‘Tapering’ verwijzen ze naar de geleidelijke vertraging van het tempo van haar grootschalige obligatie-aankopen. Het gaat dus over het verminderen van het expansietempo van de balans van de Fed, ook bekend als Quantitative Easing (QE).
Zodra de Centrale Banken gaan taperen, zullen ze obligaties (schulden) verkopen en het geld dat ze hiervoor krijgen niet opnieuw gebruiken om nieuwe obligaties te kopen. Hierdoor stopt de toevoer van nieuw geld en trekken ze in feite dus geld uit de markt. Er is zodoende minder geld beschikbaar en dat kan leiden tot minder uitgaven en investeringen.
Minder geld beschikbaar + hogere rentes = het tegenovergestelde van de afgelopen 12 jaar. Het tegenovergestelde dus van de enorme bull-run waar we sinds 2009 (net na de vorige grote economische crisis) al in zitten. Dat zou een stevige daling, correctie of zelfs crash kunnen betekenen. Einde feestje dus.
Ten tweede is het mogelijk dat er alleen geroepen wordt dat er tapering en rente-verhogingen gaan plaatsvinden. Misschien dat ze het aankondigen en zelfs gaan doen, maar bij de eerste tekenen van een markt-correctie alweer de geld-printers aanzetten (meer obligaties kopen) en de rente weer verlagen.
Feit wil namelijk, dat we wereldwijd een record aan schulden hebben opgebouwd. Tegen lage rente-betalingen. Denk maar eens aan de historisch lage rentes op hypotheken, waardoor de kosten van die leningen zeer laag zijn.
Maar ook bedrijven en overheden hebben torenhoge schulden. En blijven kapitaal nodig hebben om – zogezegd – ons uit deze crisis te helpen. Overheden lenen als een malle bij, omdat ze enorme steunprojecten hebben beloofd, om ons allemaal “te redden” in nood (denk aan de financiering van de lonen als gevolg van de gemiste omzet tijdens de lockdowns).
Wat als lenen ineens (veel) duurder wordt, door een verhoging van de rente?
Dan worden leningen dus minder aantrekkelijk en kunnen bedrijven, overheden en particulieren ineens hun bestaande goedkope leningen niet meer verlengen (roll-over, oversluiten, hoe je het ook noemen wilt) tegen de nu geldende lage rente-voorwaarden. En ook zullen nieuwe leningen veel duurder worden. Dat is een enorm probleem.
Stel je eens voor dat je een hypotheek hebt, waarvan de rente-vast-periode dit jaar afloopt. En jouw hypotheek vanaf dan met een hogere rente terugbetaald moet worden. Zou jij dat kunnen? En zo niet, wat doe je dan? Extra (duurder) lenen? Extra salarisverhoging vragen? Verhuizen? Nee, dan zit je waarschijnlijk muurvast.
Op grotere schaal zouden dan veel overheden en grote bedrijven ook muurvast zitten. Er zijn natuurlijk bedrijven die een gezonde cash-buffer hebben en onder elke omstandigheid geld zullen verdienen (Apple bijvoorbeeld). Maar dat zijn en worden er steeds minder.
Het wordt spannend in 2022
Daarom denk ik dat de komende maanden cruciaal gaan zijn voor de financiële markten en economie wereldwijd.
Is de daling al ingezet of krijgen we nog een laatste stuiptrekking van de markt omhoog (melt up) met enorme snelle en extreme winsten? En erna een hevige en langdurende crash.
Of krijgen we een correctie van -20%, waarna de Centrale Banken weer in zullen grijpen? Zoals aan het begin van de corona-crisis, in maart 2020, het geval was.
Ik weet niet waar het heen gaat. Maar ik merk wel dat ik niet goed vaar op dit soort macro-economische onzekerheden. Ik heb in ieder geval besloten om niet mee te doen aan de FOMO, zodra we ineens bizarre koersstijgingen krijgen.
Ik blijf maandelijks (beperkt) inleggen, maar sluit ook niet uit dat ik in een melt-up veel sneller mijn winst ga pakken dan waar de top gaat zijn. Liever te vroeg eruit en even wat winst missen, dan te laat eruit en tegen jarenlange verliezen aankijken.
