Wanneer je al een tijdje bezig bent met beleggen, zul je ongetwijfeld wel eens in de situatie terecht gekomen zijn, waarbij sommige beleggingen (veel) harder groeien dan andere. Hierdoor nemen dit soort beleggingen ineens een veel groter deel in van de totale beleggingsportefeuille. Dan kan het verstandig zijn om jouw portfolio te gaan herbalanceren.
Een goede spreiding
Veel beleggers zullen bij het horen van “spreiding” denken aan een mix van verschillende aandelen in een portfolio. Maar dat is niet de spreiding die over het algemeen door veel professionele beleggers wordt bedoeld. Het gaat er namelijk om dat je naast aandelen, ook in andere beleggings-instrumenten voor jouw portfolio gaat investeren.
Wanneer je 100% in een aandeel geïnvesteerd bent, wed je in feite op het succes van één paard. En als je alleen andelen bezit, wed je op één type sport.
De kunst is om meerdere beleggingen in meerdere categorieën te bezitten, waardoor je een mooie spreiding krijgt. En dus niet je hele hebben en houwen op het spel zet, wanneer er binnen die ene categorie (bijvoorbeeld: aandelen) een aantal mindere jaren zijn.
Het samenstellen van een portfolio
Veel beleggers hanteren over het algemeen een set verhoudingen binnen hun portfolio. Dit kan op verschillende manieren:
1. Automatisch
De app of het platform waarmee je belegt, hanteert zelf een vooraf bepaalde spreiding (bijvoorbeeld 60% aandelen / 40% obligaties). Jij kunt veelal kiezen voor een defensief tot offensief portfolio, waarbij zij de mix voor je samenstellen en bijhouden.
Dit beperkt zich meestal tot aandelen en obligaties, wat lang niet alle categorieën zijn waarbinnen je kunt investeren. Maar je kunt het wel gebruiken als onderdeel van de samenstelling van jouw portfolio.
2. Volgens gangbare modellen
Op internet vind je heel wat verschillende model-portfolio's en strategieën waar je uit zou kunnen kiezen. Vaak zie je bekende, succesvolle beleggers die voor een zekere verdeling van een portfolio kiezen. En hierbij zweren.
All Weather Portfolio – Ray Dalio
Een voorbeeld van een geadviseerde en populaire samenstelling is het “All Weather Portfolio” door Ray Dalio. De naam van het portfolio geeft al een beetje weer wat het doel is: door elke storm komen zonder al teveel kleerscheuren.
- 40% lange-termijn staatsobligaties
- 30% aandelen
- 15% middellange-termijn staatsobligaties
- 7,5% grondstoffen
- 7,5% goud
Hiermee heb je een spreiding van middelen die je moet beschermen in slechte tijden en kan profiteren van goede tijden.
3. Jouw eigen spreiding kiezen
Je kunt ook zelf kiezen om jouw eigen mix samen te stellen binnen jouw portfolio. Dit vergt wel enige kennis en handmatig werk, maar geeft een belegger uiteindelijk meer controle over de werking van en binnen de portefeuille.
Hoe ik zelf mijn portfolio samenstel
Ik doe al jaren dat laatste. Niet omdat ik graag eigenwijs ben, maar omdat ik de gangbare modellen veelal niet adequaat vond voor mijn situatie en interesse. Of gewoonweg niet begreep.
Het probleem met een vaste set regels, die ik zou kunnen gebruiken bij het samenstellen van mijn portfolio, is dat ze vaak algemeen zijn. Niet persoonlijk samengesteld voor mijn profiel.
Ik ben in sommige gevallen defensief, in andere weer heel offensief. Die verschillende, persoonlijke wensen hebben ertoe geleid dat ik mijn eigen samenstelling en regels heb bepaald en gaandeweg heb geoptimaliseerd.
In mijn portfolio updates kun je elke maand lezen hoe mijn samenstelling er op dit moment uitziet, maar hierbij mijn eigen gewenste (ideale) mix:
Belangrijk hierbij te vermelden, is dat ik de gewenste mix aanpas wanneer ik het nodig acht. Afhankelijk van historische prestaties en toekomstige verwachtingen.
Op dit moment staan de aandelenmarkten, historisch gezien, op de hoogste koersen ooit. Hierdoor is mijn gewenste allocatie voor aandelen de laatste jaren aangepast van 60% naar dichterbij de 40%. Wat weer meer ruimte biedt voor andere categorieën, zoals goud en bitcoin.
Balans tussen risico en rendement
De reden waarom je een portfolio in balans willen laten zijn, middels een bepaalde samenstelling, is omdat je:
- Wilt profiteren van (winst)groei
- Het risico op verlies wilt beperken
Een portfolio dat in balans is, heeft een een goede verhouding van risico en rendement. Iets wat heel veel potentie heeft om te groeien, heeft veelal ook veel risico.
Wat overigens een goede verhouding is van risico en rendement, dat is waar heel veel over gediscussieerd wordt. Wat mij betreft is dat verschillend van persoon tot persoon.
Het lijkt heel aantrekkelijk om al je geld te investeren in bijvoorbeeld iets als bitcoin. En ja, er is een kans dat de koers van bitcoin de komende jaren explosief zal stijgen. Echter, er is ook een kans dat het faalt. Dat er iets misgaat. En dan ben je mogelijk (al) jouw geld kwijt.
De balans binnen jouw portfolio, tussen risico en rendement, zorgt ervoor dat je jouw vermogen beschermt bij tegenslagen en tegelijkertijd kunt profiteren van dat soort explosief groei-potentieel.
Voorkomen dat een portfolio scheef groeit
Ga even uit van een situatie waarbij je in dit voorbeeld een investering in bitcoin hebt gedaan. En dat bitcoin op dit moment 10% van jouw portfolio beslaat, bij een gemiddelde aankoopprijs van €10.000.
Stel je eens voor dat bitcoin het komende jaar door zou stomen naar bijvoorbeeld €50.000. En al jouw andere investeringen blijven stilstaan, qua groei. Plots beslaat bitcoin zo'n 50% van jouw portfolio, terwijl het eerst 10% was. Dat klinkt mooi en fijn, want geld moet mijn kant op rollen en wie wil er nou niet rijk worden? YOLO!
Maar het brengt ook veel meer risico met zich mee, dan wellicht wenselijk is voor jou (maar je het misschien niet realiseert). In zo'n geval spreek je van een portfolio dat uit z'n verband geschoten is, of is scheefgegroeid. En dan wordt het wellicht tijd om te gaan herbalanceren.
Herbalanceren: zo doe ik het
Herbalanceren is het terug in verhouding brengen van jouw portfolio. Waarbij iedere categorie en type belegging weer naar een vooraf bepaald percentage (allocatie) teruggebracht wordt.
In het bovenstaande voorbeeld zou je dus die 50% in bitcoin terug kunnen brengen naar de oorspronkelijke 10%. Dit doe je doorgaans door een deel van jouw bitcoin investering te verkopen en andere type beleggingen voor dit vrijgekomen geld, aan te kopen.
Klinkt logisch, denk ik. Maar waar investeer je dan die 40% verkochte bitcoin in? Ook hier gelden algemene regels en persoonlijke voorkeuren. Ik kan je zeggen hoe ik het doe, maar probeer altijd zelf uit wat het beste voor jouw situatie werkt.
Bij het samenstellen van mijn portfolio heb je hierboven al kunnen zien wat mijn gewenste mix is. Wanneer ik wil gaan herbalanceren, is het niet zo dat ik dit proces al start wanneer een type belegging 1% over mijn gewenste allocatie heen is. In het voorbeeld zou dit zijn wanneer bitcoin 11% van mijn portfolio zou beslaan.
Te snel herbalanceren is niet wenselijk om twee redenen:
- Je geeft jouw winnende investeringen niet genoeg tijd om hun koers te laten lopen
- Heel vaak herbalanceren zorgt ervoor dat je heel veel koop- en verkoop-transacties gaat doen. Wat weer extra werk, kans op fouten en veel extra transactiekosten met zich meebrengt.
Daarom hanteer ik naast een gewenste allocatie, ook een maximale allocatie binnen mijn portfolio. Het verschil tussen deze twee bepaalt hoe ver een investering af mag wijken van mijn ideale samenstelling.
Dit ziet er als volgt uit:
Voorbeeld
Neem crypto (het meeste zit hierbinnen overigens in bitcoin). In de ideale samenstelling tussen risico en rendement binnen mijn portfolio, heb ik de gewenste allocatie van crypto bepaald op 10%. Omdat de prijs van bitcoin en andere cryptocurrencies snel en explosief kan stijgen en dalen, wil ik niet elke keer getriggerd worden om te moeten (ver)kopen.
Daarom heb ik de maximale allocatie bepaald op 20%. Met andere woorden: wanneer het aandeel van crypto binnen mijn portfolio twee keer zo groot is geworden, ga ik herbalanceren. Als het even kan, niet eerder dan dat. Zodra ik crypto verkoop, zorg ik dat de allocatie weer rond het gewenste niveau komt te staan (in dit geval op 10% van mijn totale portfolio).
En om dit bij te houden in excel, heb ik een soort dashboard gemaakt waar ik eenmaal per maand even een blik op werp. De kleuren zorgen ervoor dat ik snel kan zien of iets teveel procenten (rood) van mijn portfolio inneemt of te weinig (groen). Zwart is het gebied tussen gewenste allocatie en maximale allocatie.
Uit dit dashboard kan ik al snel de conclusie trekken dat ik onder andere moet gaan werken aan het opbouwen van meer cash (spaar) en een deel van mijn crypto moet gaan verkopen. Wat ik verkoop aan crypto, zal ik dus in dit geval mogelijk gaan herbalanceren naar: Spaar, Goud & Zilver en crowdfunding.
Overgewaardeerd en ondergewaardeerd
Alles beweegt in cycli. Van laag naar hoog, van bodem naar piek – en vice versa. Hierdoor kan het jarenlang voorkomen dat een op papier goede investering toch niet de groei doormaakt, die je voor ogen had. Dat kan zijn omdat het er niet “het seizoen” voor is. Alles heeft z'n tijd nodig.
Soms zit ik in investeringen die een enorme hype doormaken. Door veel media-aandacht ontstaat er een gigantische hype en stappen veel beleggers emotioneel in (FOMO). In dat geval stijgt de koers van zo'n investering in korte tijd tot grote hoogten, waardoor ik altijd een beetje hoogtevrees krijg. De koers staat vele malen hoger dan waar het fundamenteel zou moeten staan. In zo'n geval is een investering voor mij overgewaardeerd.
Overgewaardeerde investeringen kun je in dat geval herbalanceren naar ondergewaardeerde investeringen. Denk bijvoorbeeld aan sectoren die het even zwaar hebben gehad, veelal extreem negatief in de media zijn geweest, maar wel een mooie toekomst hebben. Mits er fundamenteel natuurlijk niets mis mee is.
Het is aan ieder om zelf een inschatting te maken wat ondergewaardeerd en overgewaardeerd is. Maar nieuws-gedreven hype, zoals bijvoorbeeld bij Tesla het geval was een tijdje terug, is voor mij een reden om voorzichtiger te worden en (een deel) winst te nemen.
Herbalanceren zonder te verkopen
Over het algemeen breng je de verhoudingen in een portfolio dus weer in lijn, door overgewaardeerde investeringen te verkopen en hier ondergewaardeerde investeringen voor terug te kopen. Maar het is ook mogelijk om te herbalanceren zonder te verkopen.
Door bijvoorbeeld alleen ondergewaardeerde of onder-gealloceerde investeringen te kopen, voeg je geld toe aan dat deel van jouw portfolio dat nog niet op het gewenste percentage staat. Hierdoor trek je gaandeweg alles weer in lijn.
Hou er wel rekening mee, dat je hierbij dus gestaag aanvult en herbalanceert. Dit werkt makkelijker bij een klein portfolio, dan een portfolio van enkele honderdduizenden euro's.
Stel dat een investering explosief groeit binnen een portfolio van bijvoorbeeld €200.000 en je hebt per maand “slechts” 500 euro om te investeren, dan kan het even duren voordat jouw portfolio weer de gewenste verhoudingen heeft.
Ook loop je hiermee het risico dat zeer overgewaardeerde investeringen (die explosief zijn gestegen) in de tussentijd weer zijn gedaald in koers / prijs. En je zo dus mogelijk winst misloopt.
Conclusie
Herbalanceren van jouw portfolio dus. Het lijkt voor velen niet nodig en wellicht zelfs overbodig. Niet iedereen heeft dezelfde doelen met en wensen voor een succesvol portfolio.
Ben je jong, dan heb je nog vele verdien-jaren voor de boeg en zul je meer risico kunnen nemen om fouten te herstellen.
Ben je wat ouder en zijn er mensen afhankelijk van je, dan zul je wellicht een iets defensievere samenstelling van een portfolio hebben. En mogelijk ook sneller balans terug willen brengen en de verhoudingen elk jaar wat strakker hanteren.
Voor mij is herbalanceren een heel dubbel proces: terwijl ik investeringen zie groeien, moet ik mezelf echt knijpen om mij aan de vooraf bepaalde samenstelling te houden. Verkopen is vaak moeilijker dan kopen. Want, wat als je te vroeg verkoopt en daarmee de kans op grotere stijging mist? En wat als je de winnaars verkoopt om nou nét de verliezers te kopen en daarmee een slechter presterend portfolio krijgt?
Allemaal zaken die je gaandeweg gewoon moet ervaren. Of niet, want: ieder z'n eigen ding natuurlijk! Wat mij echter helpt, is om me aan de afspraken te houden. Mijn eigen afspraken, regels, processen en verhoudingen. Fouten maken, opschrijven, strategie aanpassen en door.
Bij het bakken van een taart heb je vaak ook niet direct de beste mix van ingrediënten te pakken. Al helemaal niet wanneer je die mix zelf wilt bepalen. In dat geval kun je beter beginnen met een bekend recept (strategie) en gaandeweg de samenstelling bijschaven tot uiteindelijk jouw ideale baksel ontstaat.
Succes!
