Zitten AI-bedrijven met een prisoner's dilemma?

Wall Street roept al maanden dat AI bedrijven in een speculatieve "bubbel" zitten. Big Tech pompt honderden miljarden in AI-infrastructuur.

Ik heb al eerder geschreven dat dit wat mij betreft anders is dan de hype van de dotcom, maar ik werd van de week getriggerd door een X post die stelde dat de investeringen het gevolg zijn van een prisoner's dilemma:

"Bedrijven en landen investeren niet omdat ze willen, maar omdat ze strategisch gedwongen worden. Wie niet meedoet, valt buiten de boot en neemt het risico om hopeloos achtergelaten te worden."

De markt heeft dit mogelijk nog niet volledig ingeprijsd. Veel kernnamen in de AI-infrastructuur - van chipmakers tot datacenters - handelen op waarderingen die vergelijkbaar zijn met, of zelfs goedkoper dan, traag groeiende supermarkten en frisdrankfabrikanten.

Terwijl de een de spoorwegen van de digitale toekomst bouwt, verdedigt de ander marges in een verzadigde markt. Toch prijst de beurs ze alsof ze hetzelfde spel spelen. Ligt hier een kans?

Waarom niemand ermee kan stoppen

In het klassieke prisoners dilemma willen beide partijen eigenlijk wel samenwerken, maar zodra één iemand voor zichzelf kiest, móeten de anderen wel volgen of ze worden volledig achtergelaten. Exact dat speelt zich nu af tussen Microsoft, Google, Amazon en Meta.

De CapEx cijfers liegen er natuurlijk niet om: Microsoft investeert $90 miljard in AI-infrastructuur in 2025, Google verhoogde zijn budget van $75 naar $85 miljard, Meta besteedt tot $70 miljard, en Amazon plant tussen de $100 en $118 miljard. Samen geven ze dit jaar tussen de $350 en $400 miljard uit: een stijging van 62% ten opzichte van 2024.

Als Google zou stoppen met investeren om zijn winstmarges te beschermen, en Microsoft blijft doorgaan, verliest Google zijn zoekmonopolie binnen drie jaar.

Als Meta niet investeert in AI voor Instagram en Facebook, migreren gebruikers naar platforms die wél AI-gedreven content bieden. Het Nash-evenwicht is verschoven van "optimaliseer winstmarges" naar "investeer of word structureel verzwakt".

Een Nash-evenwicht is een concept uit de speltheorie (en economie) waarbij geen enkele speler zijn strategie eenzijdig kan verbeteren, gegeven de strategieën van de andere spelers.

Het is een stabiele uitkomst waarbij iedere deelnemer de beste keuze maakt, rekening houdend met de rationele keuzes van de anderen.

Zelfs als het resultaat niet optimaal is voor de groep als geheel, zoals bij het prisoners-dilemma. 

AI als strategisch nationaal bezit

Ook blijft de race niet beperkt tot bedrijven. Regeringen wereldwijd behandelen AI-infrastructuur nu als strategisch nationaal bezit, vergelijkbaar met energie-onafhankelijkheid (olie o.a.).

Europa ontwikkelde in 2024 slechts enkele grote AI-modellen, vergeleken met 40 in de VS en 15 in China.

Het Verenigd Koninkrijk bouwt een 1+ gigawatt AI-campus, Frankrijk werkt aan een 1,4 gigawatt datacenter-complex.

Zelfs Saudi-Arabië gooit $40 miljard uit zijn staatsfonds in AI, terwijl president Trump vier presidentiële besluiten tekende om nucleaire energie voor datacenters te versnellen.

Het legt hiermee een bodem onder de vraag naar hardware en energie die verder gaat dan alleen maar winstdoelstellingen. Het wordt nu ook gedreven door geopolitieke angst en overheidssubsidies.

PARTNER VAN DLT

Commissievrij beleggen voor iedereen. Automatiseer je groei aan de hand van een pie (mandje), ontvang dagelijks rente en beleg al vanaf €1 met fractionele aandelen.

Lees onze review en ontvang een gratis fractioneel aandeel als je een account opent.

Onze review + gratis fractioneel aandeel

De waarderings-paradox

Veel AI-infrastructuur bedrijven (denk aan TSMC of de Hyperscalers zelf) handelen op koers-winstverhoudingen (P/E) die, gecorrigeerd voor groei (PEG-ratio), vaak goedkoper zijn dan defensieve aandelen zoals Costco of Coca-Cola.

De markt prijst deze bedrijven alsof de winstgroei tijdelijk is (cyclisch), terwijl we met AI uitbouw aan het begin staan van een structurele supercyclus. Als de markt dit herwaardeert, zit er nog veel “upside” in de toekomst van AI (infra) bedrijven.

Het tegenargument: hoe zit het met overcapaciteit?

Laten we eerlijk zijn: niet alles verdient een roze bril in dit verhaal. Ares Management, een van 's werelds grootste alternatieve vermogensbeheerders, waarschuwt openlijk voor overbouw:

"Historisch gezien leidt dit niveau van capaciteitsuitbreiding tot overcapaciteit en marginale faciliteiten."

De parallel met de dotcom-bubbel zit echter niet in de nutteloosheid van de technologie, maar in de risico's van het prisoner's dilemma: álle spelers zijn er straks mogelijk slechter aan toe dan wanneer ze de investeringen en uitbouw zouden coördineren met elkaar (wat ze nou eenmaal niet kunnen, vandaar "dilemma").

Het grootste risico? Marge-compressie. Terwijl alle hyperscalers honderden miljarden investeren, wordt AI straks een "commodity".

• De gebruikers van AI winnen
• De verkopers van de pikhouwelen (Nvidia, ASML, energiebedrijven) winnen
• Maar de bedrijven die de kapitaaluitgaven doen - de hyperscalers zelf - kunnen ondertussen hun marges zien verdampen.

De kansen zitten in de pick-and-shovels

Als je deze thesis gelooft, moet je focus liggen op de bedrijven die de wapens leveren voor deze wapenwedloop, niet op degenen die de strijd voeren. Drie categorieën springen eruit:

1. Semiconductors

Broadcom (AVGO) springt eruit met AI-omzet van $20 miljard in 2025 (+65% jaar-op-jaar), oplopend naar verwachte $30+ miljard in 2026. Hun Tomahawk 6-chip maakt AI-clusters mogelijk met tot 1 miljoen accelerators - een schaal die voorheen ondenkbaar was.

Met contracten met zeven van 's werelds grootste cloudproviders, zit Broadcom precies op de kruising van vraag en pricing power.

ASML heeft een 100% marktaandeel in EUV-lithografie, de technologie die nodig is voor de modernste chips. Met een marktkapitalisatie van $410-428 miljard en 41% van de orderboeken uit EUV-systemen, blijft dit bedrijf het monopolie behouden op een technologie waar niemand omheen kan.

2. Energie

AI-datacenters verbruiken evenveel elektriciteit als middelgrote steden. ChatGPT gebruikt 10x zoveel energie per zoekopdracht als Google. De elektriciteitsvraag gaat naar verwachting stijgen met 25% tegen 2030 en 75% tegen 2050 ten opzichte van 2023.

Constellation Energy (CEG) sloot 20-jarige stroomcontracten met Microsoft en Meta voor nucleaire energie. Google en NextEra herstarten de Duane Arnold-kerncentrale (615 MW) tegen begin 2029.

Techgiganten hebben het afgelopen jaar contracten getekend voor meer dan 10 gigawatt aan nieuwe nucleaire capaciteit - ongeveer tien grote reactoren.

Het interessante: nucleaire energie lijkt de enige baseload-energiebron die 24/7 kan draaien zonder CO₂-uitstoot. Zonne- en windenergie kunnen de constante vraag van AI-datacenters (nog) niet aan.

NUKL technische analyse: eerst lager, dan pas long - DLT

Het was een groot thema dit jaar: nucleaire energie. Ted werpt een blik op de VanEck Uranium & Nuclear Tech ETF (NUKL).

De Lange TermijnTrader Ted

3. Koper

Koper is het zenuwstelsel van AI-infrastructuur. Een enkel AI-datacenter heeft enorme hoeveelheden koperdraad nodig voor stroomnetten, koeling en interne bedrading.

De cijfers zijn bizar:

• AI-datacenters gaan gemiddeld 400.000 ton koper per jaar verbruiken over het komende decennium, met een piek van 572.000 ton in 2028.
• Tegen 2035 zit er cumulatief 4+ miljoen ton koper vast in datacenters.
• Het aandeel van datacenters in de wereldwijde kopervraag: 1% vandaag naar mogelijk 7% tegen 2050.

Koper is dit jaar met 35% gestegen - de grootste winst sinds 2009 - en nadert $12.000 per ton. Reuters-analisten voorspellen tekorten van 124.000 ton in 2025 en 150.000 ton in 2026.

En hier is het probleem: het duurt meer dan tien jaar om een nieuwe mijn te ontwikkelen. De AI-gedreven koperschaarste kan eerder komen dan verwacht.

Conclusie

Wall Street roept "bubbel", maar gebruikt daarmee het verkeerde frame. Bubbels ontstaan door optionele speculatieve overdaad.

Dit is eerder gedwongen strategische investering, waarbij onder-investeren gelijk staat aan jezelf op achterstand zetten - voor zowel bedrijven als landen.

Voor mij als belegger liggen de kansen bij de infrastructuur - semiconductors, energie, grondstoffen - niet zozeer de hyperscalers zelf.

Dit zijn of worden de bedrijven met pricing power (kunnen vragen wat ze willen) in een prisoner's dilemma waar niemand uit lijkt te kunnen stappen.

De hyperscalers zitten gevangen in de wapenwedloop en riskeren marge-compressie. De wapenleveranciers hebben mogelijk een lucratiever en duurzamer businessmodel in de nabije toekomst.

⚠️

Niets in dit artikel kan gezien worden als financieel advies. Bij beleggen loop je het risico jouw inleg (gedeeltelijk) te verliezen. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.

Bronnen: Dit artikel is gebaseerd op data van Goldman Sachs, UBS, Morgan Stanley, Barclays, Bloomberg, Reuters en financiële rapportages van Microsoft, Nvidia, TSMC, Broadcom en andere genoemde bedrijven.