Als je een actieve belegger bent (of wilt worden), is het eigenlijk onvermijdelijk: je zult vroeg of laat de boeken in moeten duiken. Maar al die cijfers kunnen behoorlijk intimiderend zijn.
Vandaar dat ik je in dit artikel meeneem langs 3 belangrijke cijfers, zodat je een eerste gevoel krijgt bij de staat van een bedrijf.
Key summary
Dit zijn drie belangrijke conclusies uit het artikel:
Een hoge brutomarge wijst op een concurrentievoordeel (moat), waarmee bedrijven hun producten tegen een hogere prijs kunnen verkopen.
Een stabiele stijging in EPS over de jaren toont dat een bedrijf goed groeit en mogelijk aandelen inkoopt, wat jouw aandeel meer waard maakt.
Een hoge ROIC (boven 15%) betekent dat het bedrijf efficiënt winst maakt op zijn kapitaal, wat duurzame groei mogelijk maakt.
Gross profit margin
Het is belangrijk om te weten hoeveel marge een bedrijf maakt op de producten die ze verkopen. Een hoge marge is namelijk een goede indicator om te zien of het bedrijf een duurzaam concurrentievoordeel heeft (een moat). Voor een wit t-shirt met een Nike-logo betaal je bijvoorbeeld meer dan voor precies hetzelfde shirt zonder logo. Met andere woorden: je kunt meer marge pakken.
Andersom komen marges juist onder druk als een bedrijf géén moat heeft. Heeft het bedrijf succes? Dan trekt dat namelijk meer concurrentie aan. Zonder bescherming van een moat zorgt dit voor druk op de prijzen en dus op de marges. Precies wat je dus niet wilt!
Simpele som
Een van de eerste marges die je tegenkomt is de gross profit margin (of in het Nederlands: de brutomarge). Dit is een simpele som: omzet (al het geld dat is binnengekomen) min de kosten om het product te maken (denk aan het materiaal en de kosten van de werknemers). Dit geeft je een eerste indruk van de kracht van het bedrijf.
Hierbij een voorbeeld:
Over het algemeen wordt een marge boven de 40% als hoog gezien.
Besef wel dat dit puur een eerste indicatie is. Er zijn namelijk nog meer kosten die zwaar op het bedrijf kunnen wegen, zoals R&D-kosten en kosten voor marketing. Deze zijn nog niet meegerekend in de gross profit margin.
Earnings per share (EPS)
Bij de Earnings per share (EPS of in het Nederlands: winst per aandeel) kijk je naar de winst van het bedrijf, gedeeld door het aantal uitstaande aandelen. Zo weet je hoeveel winst een bedrijf maakt per aandeel.
Het cijfer geeft op zichzelf niet meteen duidelijkheid. Het gaat hier vooral om de trend. Je wilt over meerdere jaren een opgaande trend zien.
Dus niet:
- 2023 € 4,40 winst per aandeel
- 2022 € 5,10 winst per aandeel
- 2021 € 3,35 winst per aandeel
- 2020 € 1,77 winst per aandeel
- 2019 € 4,55 winst per aandeel
- 2018 € 6,68 winst per aandeel
En wel:
- 2023 €3,80 winst per aandeel
- 2022 €3,50 winst per aandeel
- 2021 € 3,35 winst per aandeel
- 2020 € 2,55 winst per aandeel
- 2019 € 2,45 winst per aandeel
- 2018 € 1,77 winst per aandeel
Een stabiele oplopende winst per aandeel laat zien dat:
- Het bedrijf in staat is te blijven groeien (door bijvoorbeeld marketing of het pakken van marktaandeel) óf de middelen heeft om (constant) eigen aandelen in te kopen.
- Het bedrijf waarschijnlijk een duurzaam concurrentievoordeel heeft (met de nadruk op duurzaam).
- Het bedrijf niet cyclisch is en daardoor minder afhankelijk is van bijvoorbeeld economische ontwikkelingen.
Meer of minder uitstaande aandelen
Zoals hierboven genoemd: het bedrijf kan de EPS zelf beïnvloeden door aandelen in te kopen. Daar is verder niets mis mee, zeker als dit op het juiste moment gebeurt (lees: als de koers relatief laag staat). Er staan zo minder aandelen uit, waardoor jouw aandelen meer waard worden.
Andersom kan trouwens ook: de EPS negatief beïnvloeden door méér aandelen uit te geven. Denk aan een emissie. Dit heeft dus precies het tegenovergestelde effect: minder winst per aandeel.
Let op: de winst per aandeel kan ook negatief zijn. Maar dan nog: zorg er dan in ieder geval voor dat het verlies per aandeel terugloopt.
ROIC - Return On Invested Capital
Dan de Return On Invested Capital (ROIC of in het Nederlands Rendement op het geïnvesteerde kapitaal). Met dit cijfer zie je hoe goed het bedrijf haar geld aan het werk zet. Specifieker: hoeveel winst er wordt gemaakt op het kapitaal dat het bedrijf investeert.
Dus als een bedrijf 10 euro winst maakt op elke 100 euro die het investeert, is de ROIC 10%. Hoe hoger dit percentage, hoe beter. Waarbij over het algemeen een ROIC van 15% of hoger als (heel) goed wordt gezien.
Winst op winst
De ROIC laat dus zien hoe winstgevend een bedrijf is. Het ideaalbeeld is dat het bedrijf met een hoge ROIC eindeloos kan groeien zonder extra kapitaal.
Zo ziet de winst eruit bij een bedrijf met een ROIC van 5% (waarbij verder alles gelijk blijft):
- Jaar 1: €100
- Jaar 2: €105 (100 +5%)
- Jaar 3: €110,2 (105 + 5%)
- Jaar 4: €115,5 (110 + 5%)
- Jaar 5: €121,2 (115,5 + 5%)
En hier hetzelfde bedrijf met ROIC van 15%:
- Jaar 1: €100
- Jaar 2: €115 (100 +15%)
- Jaar 3: €132 (115 + 15%)
- Jaar 4: €152 (132 + 15%)
- Jaar 5: €175 (152 + 15%)
Dat is nogal een verschil! Bedrijven met een structureel hoge ROIC kunnen zo op eigen kracht blijven groeien. Ook de ROIC wordt gezien als een indicator van een duurzaam concurrentievoordeel. Zeker als dit cijfer meerdere jaren op niveau blijft (of zelfs groeit).
Let er wel op dat het bedrijf deze winst kan blijven herinvesteren. Dat is namelijk een belangrijke voorwaarde om het vliegwiel van de ROIC op gang te houden. Ook heb je bij een hoge ROIC liever niet dat het bedrijf dividend uitkeert. Het geld rendeert dan namelijk veel beter binnen het bedrijf.
Boekentip: meer leren over cijfers
Dit waren 3 cijfers die je wat meer inzicht geven in een bedrijf. Wil je meer weten over het lezen van jaarverslagen en cijfers? Dan kan ik je het boek 'Warren Buffett and the Interpretation of Financial Statements' van harte aanbevelen.
Dit is een uitstekende intro in de wereld van de cijfers en is ook nog eens erg leuk geschreven. Bij het schrijven van dit artikel heb ik dan ook veelvuldig gebruikgemaakt van dit boek.
Welke cijfers check jij als eerst? Laat het vooral weten in onze community. Wie weet voer voor een vervolgartikel!
