De discussie over wanneer kunstmatige intelligentie ons werk zal overnemen, is de afgelopen maand weer wat concreter geworden. OpenAI heeft met GDPval een benchmark gelanceerd die niet meet hoe slim AI is op papier, maar hoe goed het presteert in echte banen waar mensen voor betaald krijgen.
Voor het eerst is er dus harde data over AI’s prestaties in het soort werk dat daadwerkelijk bijdraagt aan onze economie. En de resultaten zijn fascinerend.
Wat is GDPval?
GDPval onderscheidt zich van andere AI-tests. Waar traditionele benchmarks focussen op academische puzzels of programmeerproblemen, meet GDPval iets veel reëlers: kunnen AI-modellen het werk doen waarvoor bedrijven mensen inhuren?
Met andere woorden: kan AI ons werk vervangen, waar wij voor betaald krijgen?
OpenAI testte AI-modellen op 1.320 gespecialiseerde taken verspreid over 44 beroepen in de negen grootste sectoren van de Amerikaanse economie. Deze uitkomsten van deze taken werden beoordeeld door professionals met gemiddeld 14 jaar ervaring en variëren van het opstellen van juridische memo’s tot het maken van verpleegplannen en technische blauwdrukken.
De resultaten zijn opmerkelijk. Claude Opus 4.1 presteerde het beste, met resultaten die in 47,6% van de gevallen als even goed of zelfs beter werden beoordeeld dan die van menselijke professionals / experts. OpenAI’s eigen GPT-5 kwam als tweede uit de bus, met name uitblinkend in domein-specifieke kennis.
Maar misschien nog indrukwekkender is de snelheid van de vooruitgang. De prestaties zijn meer dan verdubbeld van GPT-4o (lente 2024) naar GPT-5 (zomer 2025), volgens een duidelijke lineaire trend. GPT-5 ging van een 13,7% win rate naar 40,6% - bijna een verdrievoudiging in iets meer dan een jaar tijd!
De economische implicaties kunnen aanzienlijk zijn, op basis van deze resultaten en bevindingen. AI-modellen kunnen GDPval-taken ongeveer 100 keer sneller en 100 keer goedkoper uitvoeren dan menselijke kenniswerkers.
En ja, deze cijfers zeggen alleen iets over modeltijd en API-kosten, niet de menselijke begeleiding aan collega's en werknemers die in de praktijk nodig is, maar desalniettemin vind ik het opmerkelijk.
Nederland, kennisland
Voor Nederland lijken me deze ontwikkelingen bijzonder relevant. De hoogwaardige diensteneconomie met veel kenniswerkers lijkt volgens ING Research (maart 2025) goed gepositioneerd om te profiteren van AI-toepassingen. Tegelijkertijd waarschuwen experts dat juist hoogopgeleiden het meest kwetsbaar zullen zijn voor de disruptie.
Allianz Trade voorspelde onlangs dat in Nederland 60% van de banen van hogeropgeleiden binnen vijf jaar geheel of gedeeltelijk worden blootgesteld aan AI-automatisering. Dit percentage is hoger dan in andere Europese landen, omdat de Nederlandse economie meer gericht is op kenniswerk - iets dat AI goed kan overnemen.
Marjan Heemskerk
Interessant genoeg blijken Nederlandse werknemers zelf nog relatief weinig bezig te zijn met AI. Slechts een kwart van de bedrijven gebruikt AI-technologieën, en Nederlandse werknemers behoren tot de minst angstige in Europa wat betreft baanverlies door AI.
De beperkingen van het onderzoek
OpenAI erkent zelf dat GDPval beperkingen heeft. De benchmark test voornamelijk eenmalige, goed gedefinieerde taken zonder de iteratieve feedback loops en subtiele menselijke oordeelsvorming die in veel werkelijke situaties cruciaal zijn.
Bovendien dekken de 44 geteste beroepen slechts een fractie van alle functies in de economie. AI presteert momenteel het best bij taken die volledig op computers uitgevoerd kunnen worden met duidelijke outputs - denk aan rapportages, analyses en presentaties.
Toch is AI in z'n huidige vorm - ik zeg het zo vaak - de slechtste versie die we ooit zullen hebben. Dit gaat alleen maar sneller, beter en impactvoller worden in de toekomst - naarmate de modellen slimmer worden EN de adoptie toeneemt onder vooral bedrijven.
2026 is het kantelpunt
Wat GDPval vooral laat zien, is dat we ons in een periode van exponentiële verbetering bevinden. AI-onderzoeker Julian Schrittwieser waarschuwt dat 2026 het kantelpunt zou kunnen worden waarbij AI-modellen autonoom volledige werkdagen lang kunnen functioneren.
Mike Kaput
Zijn voorspelling: tegen eind 2026 zal minstens één model de prestaties van menselijke experts evenaren in veel industrieën en tegen 2027 zullen modellen regelmatig beter presteren dan menselijke experts.
Een nieuwe manier van AI-impact meten
GDPval is een nieuwe manier van meten hoeveel impact de AI-vooruitgang kan gaan zijn. In plaats van speculeren over toekomstige impact (iets dat we vaak doen), hebben we nu meer concrete data over wat AI vandaag al kan. Deze benchmark toont aan dat de vraag niet meer is of AI professioneel werk kan overnemen, maar wanneer en in welke mate.
Voor professionals betekent dit dat ze nu ROI-berekeningen kunnen maken gebaseerd op verifieerbare prestaties in plaats van puur speculatie. De data suggereren dat het geven van bepaalde taken aan AI voordat je ze aan mensen geeft, tijd en geld kan besparen - vooral bij taken waar modellen nu al sterk presteren.
En het zal ook niet bij alleen GDPval van OpenAI blijven, verwacht ik. Net als met de exponentiële ontwikkelingen en vooruitgang van de LLM's, zullen ook meerdere partijen op de proppen komen met dit soort rekentools.
De boodschap: kenniswerk gaat een transformatie doormaken, die vergelijkbaar is met de industriële revolutie, maar dan voor cognitieve taken. De vraag is niet of deze verandering komt, maar hoe snel organisaties en professionals zich erop voorbereiden.
Ik realiseer me elke dag een beetje meer, dat ook mijn kenniswerk straks - deels of volledig - op de schop zal gaan. Dat zou ik kunnen negeren of onderschatten, maar ik ga steeds meer uit van een scenario waarbij ik het straks gewoonweg afleg tegen de kennis en kunde van AI.
Wat ik daar aan doe? Blijven beleggen in hetgeen dat mij straks gaat vervangen. Dat klinkt gek, maar als je het niet kunt winnen van een nieuwe trend - kun je er simpelweg voor kiezen om een deel van je geld te investeren in jouw eigen vervanger(s).
Wil je zelf GDPval checken, ga naar naar de website van OpenAI.
Ontvang verrassende ideeën, diepgaande inzichten en toegang tot onze portefeuille — zonder zelf tientallen uren onderzoek te doen.
✓ Actueel inzicht in onze portfolio's
✓ Analyses die je uren research besparen
✓ Inzichten over aandelen, crypto én ETF's
✓ Volledige toegang tot de community
