Door de geschiedenis heen verschoof de economische macht telkens van land naar arbeid en vervolgens naar kapitaal. Nu belanden we volgens Emad, oprichter van Stability AI en The Intelligent Internet, in de vierde en laatste fase: intelligentie als primaire productiefactor.
Waar cognitieve arbeid vroeger $70 per uur kostte, kan een AI-agent dezelfde taken uitvoeren voor slechts $0,36. Dat is een 99,5% reductie in kosten, wat Emad ook wel bestempeld als revolutionair (plots) in plaats van evolutionair (geleidelijk).
Deze verschuiving heeft volgens hem catastrofale gevolgen voor kenniswerk.
Bedrijven zullen AI verkiezen boven mensen, maar niet uit kwaadaardigheid. Simpelweg omdat het economisch rationeel is. AI vraagt geen loon, pensioen en heeft geen vakantie of lunchpauzes nodig - en is fiscaal aftrekbaar. Mensen worden daardoor economisch onconcurrerend.
Het oude economische systeem, dat gebaseerd is op schaarste van arbeid en kennis, verliest zijn basis omdat kennis niet langer schaars is met de komst van AI.
Waarom Universeel Basisinkomen niet werkt
Mostaque vergelijkt de aankomende omslag met een “sand pile collapse”: een systeem dat lang stabiel lijkt, maar bij één extra korrel volledig instort. In de komende jaren zal dat gebeuren met cognitieve arbeid: de banen van juristen, programmeurs, artsen en analisten. Hij voorspelt dat binnen twee jaar externe menselijke arbeid duurder en minder efficiënt zal zijn dan AI-alternatieven.
De implicatie hiervan is volgens hem heel duidelijk zichtbaar: het huidige economische model, waarin loonarbeid de basis vormt van waardecreatie en belastinginkomsten, wordt onhoudbaar. AI maakt menselijke arbeid overbodig en daarmee stort ook het fundament van ons kapitalistische systeem in.
Een vaak voorgestelde oplossing voor al die mensen die zonder baan komen te zitten, Universeel Basisinkomen (UBI), is volgens Emad economisch onhoudbaar.
Om ieder Amerikaans huishouden $16.000 per jaar te geven, is in totaal $5 biljoen nodig, wat meer is dan de huidige totale belastinginkomsten van de VS. Bovendien is het onwaarschijnlijk dat bedrijven of AI-systemen die enorme kosten zullen dragen.
Zijn stelling is: een universeel basisinkomen herverdeelt geld binnen hetzelfde falende systeem in plaats van onze waardecreatie opnieuw te definiëren. Daarom stelt Mostaque een alternatief voor: Universal Basic Capability (UBC).
Van basisinkomen naar basisbekwaamheid
In plaats van inkomensdistributie stelt Mostaque een nieuw incentive-systeem voor, gebaseerd op Proof of Benefit.
Dit model, uitgewerkt binnen zijn organisatie Intelligent Internet, beloont mensen niet voor hun bestaan maar voor hun maatschappelijke bijdragen: data-curatie, open-source AI-trainingswerk, educatieve content of zorgprojecten.
Sharon Jerman
De digitale valuta binnen dit systeem, Foundation Coin (FC), wordt gemint wanneer iemand een aantoonbare maatschappelijke meerwaarde levert: het tegenovergestelde van de energieverslindende Proof-of-Work-mechanismen van Bitcoin. De munt mikt op een “economie van hulp” waar waarde rechtstreeks gekoppeld is aan sociaal nut.
Okee, als Bitcoin houder moet ik hier natuurlijk heel even doorheen zonder cognitieve dissonantie. ;-)
De vaste voorraad van Foundation Coin van 21 miljoen volgt een Bitcoin-achtig halverings-schema, maar waar Bitcoin energie verbrandt, gebruikt Foundation Coin rekenkracht om menselijk welzijn te bevorderen.
Beleggen in crypto is al spannend genoeg. Des te belangrijker dat jouw digitale assets in een veilige kluis liggen.
Wij kiezen voor Amdax, onze exclusieve cryptopartner.
AI en Crypto: de perfecte symbiose
Mostaque ziet cryptografie als essentieel voor het verbinden van AI aan menselijke belangen. Crypto creëert transparante prikkels, waardoor rekenkracht naar nuttige toepassingen kan worden geleid - niet naar alleen winstmaximalisatie.
Door AI-beloningen te koppelen aan maatschappelijke waarde, kan het systeem evolueren richting wat hij noemt een “self-driving economy”: een economie die zichzelf bestuurt via algoritmen en menselijke waarden.
Je investeert hiermee dus in feite in het verbeteren van de maatschappij en wordt daar zelf ook beter van. Win/win? Ik weet niet of we hier als maatschappij klaar voor zijn ;-)
Dit model past in het bredere raamwerk van het Intelligent Internet, dat beoogt elk persoon op Aarde een eigen soevereine AI-agent te geven; een digitale assistent die in het bezit is van de gebruiker en autonoom kan handelen in een gedecentraliseerd ecosysteem - niet volgens de regels en beperkingen van grote bedrijven.
Het systeem kent vier categorieën voor Proof of Benefit-bijdragen:
- Compute-Inference (het draaien van AI-modellen)
- Compute-Training (het trainen van open-source AI)
- Data-Curation (data voor training)
- Agent-Orchestration (AI-agenten coördineren voor complexe taken)
Nieuwe economische indicatoren
Volgens Emad worden klassieke indicatoren zoals het huidige GDP betekenisloos in een tijdperk van overvloedige intelligentie. AI maakt productiviteit bijna oneindig schaalbaar, waardoor groei niet langer een relevante maatstaf is. Hij pleit voor nieuwe indicatoren en metrics die creativiteit, zorg en welzijn meten.
De economie kan wiskundig worden beschouwd als een diffusiemodel – een systeem dat “verlies” (zoals menselijke pijn en verspilling) minimaliseert, vergelijkbaar met hoe AI-modellen ruis reduceren. Dit herdefinieert economische optimalisatie: niet maximale winst, maar maximaal welzijn wordt het doel.
FRONTIER
Hoe ziet de wereld eruit na 2035? En hoe kun je daar nu al op inspelen met slimme beleggingen? We nemen je mee langs de grootste technologische trends en de meest veelbelovende investeringskansen in onder andere:
✓ Artificial Intelligence
✓ (Autonomous) Robotics
✓ Space Economy
✓ Quantum Computing
De 'metabolische kloof'
Een concept dat hij de metabolische kloof noemt, laat zien waarom AI onvermijdelijk de dominante productiefactor wordt. Mensen hebben voedsel, slaap en onderdak nodig; AI verbruikt alleen elektriciteit en rekenkracht - en die worden exponentieel goedkoper.
Deze asymmetrie maakt AI structureel efficiënter. In een systeem dat puur winst optimaliseert, zal AI altijd winnen, tenzij we de spelregels herschrijven.
De nieuwe “Koude (Tech) Oorlog”
De AI-revolutie creëert tevens geopolitieke uitdagingen en transformaties. Landen met toegang tot rekenkracht en data - zoals de VS en China - zullen de wereldwijde economische macht concentreren.
Mostaque waarschuwt voor twee tegengestelde paden: gecentraliseerde AI-controle (zoals door staten of megabedrijven) versus een gedecentraliseerde AI-democratie die menselijke autonomie beschermt.
Binnen 1.000 dagen
Voor beleggers en professionals betekent dit dat cognitieve beroepen, ooit beschouwd als veilig, snel zullen verdwijnen. AI-systemen op hardware van slechts $35, voeren nu al medische diagnoses uit die beter scoren dan professionals. Advocaten en programmeurs worden vervangen door agents die 24/7 draaien tegen een fractie van de kosten.
De transitie zal niet geleidelijk verlopen. Net als de instorting van een zandhoop gebeurt de verschuiving plotseling, wanneer één innovatie het huidige systeem onstabiel maakt. Emad benadrukt dat we binnen 1.000 dagen cruciale keuzes moeten maken.
Conclusie
Mostaque’s visie komt hierop neer: we leven in de laatste economie. Heftige uitspraak, I know! Goed voor een film of boek, maar hij zit natuurlijk ook middenin de AI-bubbel.
Volgens hem zullen mensen hun economische waarde niet verliezen omdat ze nutteloos zijn, maar omdat AI al het kenniswerk en intelligentie overvloedig maakt. Toch heeft hij hoop, mits we een economie bouwen die menselijke eigenschappen zoals empathie, creativiteit en moreel oordeel waardeert.
Het klinkt dromerig en de uitdaging lijkt een berg die niet beklommen wil worden, maar de richting is helder: in de komende jaren herprogrammeren we niet alleen onze machines, maar ook de werking van de economie (en onze beschaving?): onze wetten, valuta en waarden staan allemaal op het punt te veranderen.
Beluister het hele interview hier 👇🏻
Ontvang verrassende ideeën, diepgaande inzichten en toegang tot onze portefeuille — zonder zelf tientallen uren onderzoek te doen.
✓ Actueel inzicht in onze portfolio's
✓ Analyses die je uren research besparen
✓ Inzichten over aandelen, crypto én ETF's
✓ Volledige toegang tot de community
